نخستین سفیر زمینی ها به ماه،
لونا ابزار شوروی برای جبران عقب ماندگی در برابر غرب
شاه بلاگ: دو دقیقه پس از نیمه شب روز ۱۴ سپتامبر ۱۹۵۹ یك كاوشگر ۳۹۰ كیلوگرمی در نقطه ای در شرق دریای رگبارها نزدیك دهانه های ارشمیدس، اوتلیكوس و آریستید به سطح ماه سقوط كرد.
به گزارش شاه بلاگ به نقل از ایسنا، این حادثه اگر امروز اتفاق بیفتد از آن بعنوان یك شكست یاد می گردد اما در آن روزگار كه دانش بشر در زمینه فناوری فضایی تنها در حد "نظریه" هم تكامل كافی نیافته بود، این كه دستگاهی به فضا پرتاب شود، به سرعت دوم كیهانی یعنی ۱۱.۲ در ثانیه برسد و از آن مهمتر بتواند خویش را به مقصد و محل معینی در فضا برساند امری شگفت انگیز بود. بنابراین پس از سقوط لونا-۲ بر سطح ماه، "ورنر فون براون" طراح ارشد سابق موشك های V-۲ آلمان و رئیس برنامه فضایی آمریكا به صراحت اظهار داشت: "روسیه در زمینه های فضایی به مراتب از آمریكا فراتر رفته است و هیچ پولی نمی تواند زمان از دست رفته را خریداری كند..."
آغاز ماجرا
به دنبال موفقیت های مهمی مانند پرتاب اولین ماهواره و اولین موجود زنده به فضا در اواخر سال ۱۹۵۷، "نیكیتا خروشچف" رهبر آن دوران شوروی در مهمانی سال نو با كارشناسان فضایی از دانشمندان این كشور خواست یك برنامه جنجالی را ترتیب دهند و گفت مثلا پرچم اتحاد جماهیر شوروی را به ماه برسانند. پرتاب كاوشگری به سمت ماه مستلزم داشتن موشكی نیرومندتر از ماهواره بر های موجود بود چونكه باید توانایی رسیدن از سرعت اول كیهانی (۷.۹ در ثانیه) به سرعت دوم كیهانی (۱۱.۲ در ثانیه) را می داشت. برای رسیدن به این مقصد بر پایه موشكی كه برای پرتاب ماهواره "اسپوتنیك-۱ "بكار برده بودند، با اضافه كردن طبقه، بالابر جدیدی ساختند كه آن را " لونا ۸ك۷۲" نامگذاری كردند. این موشك پس از چند آزمایش و پرتاب ناموفق سرانجام توانست توانایی خویش را با پرتاب لونا-۱ و دستیابی به سرعت دوم كیهانی در ژانویه ۱۹۵۹نشان دهد.
گرچه لونا-۱ نتوانست به ماه برسد اما پرتاب لونا-۲ به خواسته خروشچف جامه عمل پوشاند.
در ۱۲ سپتامبر ۱۹۵۹، كاوشگر "لونا ۲" از پایگاه پرتاب های فضایی "تیوراتام"، واقع در قزاقستان شوروی زمین را ترك كرد و راهی سطح ماه شد. پرتاب لونا قرار بود در ۹ سپتامبر اتفاق بیفتد اما نقص فنی در روشن شدن یكی از موتورها سبب شد پرتاب به مدت سه روز جهت تعمیر و تعویض یكی از موشك های تقویتی به تعویق بیفتد.
لونا-۲ نتوانست آرام فرود آید و ۵/۳۳ ساعت بعد از پرتاب، در یك درجه غربی و ۳۰ درجه شمالی شرق دریای رگبارها، نزدیك دهانه های ارشمیدس، اوتلیكوس و آریستید بر سطح ماه سقوط كرد. همراه با لونا-۲ كره ای فلزی كه طرح های پنج ضلعی روی سطح آن بود هم به ماه رسید. روی هر یك از این پنج ضلعی ها نشان شوروی یعنی حروف СССР (به زبان روسی مخفف اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی) و تاریخ فرود حكاكی شده بود.
البته لونا-۲ پیش از سقوط هم برنامه جالبی را به نمایش گذاشت. این كاوشگر بعد از جدایی قسمت سوم موشك خود و پیش از سقوط، دود نارنجی رنگی ناشی از خروج گاز سدیم را تولید كرد كه اولین دنباله دار مصنوعی را در فضا بوجود آورد. آزاد شدن این گاز در فضا ضمن آن كه به دانشمندان اجازه داد فرایند آزادسازی و تغییرات آن در فضا را بسنجند برای مشاهده و نظارت بر موقعیت و وضعیت كاوشگر هم بود.
این دنباله در ساعت ۲۱ و ۳۹ دقیقه ۴۲ ثانیه روز ۱۲ سپتامبر (به وقت مسكو) بوجود آمد. یك نقطه نورانی كه به سرعت در حال افزایش بود ظاهر و آغاز به رشد شدید كرد.
نقطه روشن سپس یك حلقه مبهم و در آخر به ابری با قطر حدود ۶۵۰ كیلومتر تبدیل شد. میزان توسعه حدودا یك كیلومتر در ثانیه بود. مشاهده با ابزارهای اپتیك این ستاره دنباله دار مصنوعی همراه با روش های رادیویی امكان تعیین دقت بالای موشك و تعیین مسیر پرواز دقیق تر به ماه را فراهم نمود.
گرچه نمیتوان لونا-۲ را یك ماموریت موفقیت آمیز برشمرد اما این سفینه و اطلاعات ارسالی توسط لونا-۲ نشان داد كه ماه دارای میدان مغناطیسی قابل توجهی نیست و كمربند تشعشعی هم ندارد. لونا ۲ در حین گذر از كمربند وان آلن تغییرات وابسته به زمان در شار الكترون ها و طیف انرژی در این كمربند را اندازه گیری و اثبات كرد.
لونا ۲ در شوروی و جهان بعنوان ابزاری تبلیغاتی مورد استفاده قرار گرفت. اسپوتنیك ها و لوناها در سرزمین شوراها میتوانست تبلیغات غرب در خصوص داشتن خودروهای بهتر، یخچال و فریزر، تلویزیون رنگی و خانه های شیك را خنثی كند. البته از جانب دیگر عامل محركی شد كه زمامداران آمریكا را به فكر جبران بیندازد و لبه تیغه جنگ سرد را تیزتر كند.
نیكیتا خروشچف در ۱۵ سپتامبر ۱۹۵۹ در حركتی تبلیغاتی، یك كپی كره منقش به نام و پرچم شوروی كه توسط لونا-۲ به ماه برده شده بود را به دوایت آیزنهاور رئیس جمهور وقت آمریكا هدیه داد كه هم اكنون در موزه ای در ایالت كانزاس نگهداری می گردد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب