واكسن هایی كه می توانند امروز، كرونا و فردا، سرطان را نابود كنند
بهترین خبر در مورد آن دسته از واکسن های کووید-19 که از فناوری ˮآران ای پیام رسانˮ(mRNA) بهره می برند، این است که این روش می تواند خیلی از بیماریهای دیگر را نیز مغلوب کند.
به گزارش شاه بلاگ به نقل از ایسنا و به نقل از بلومبرگ، می گویند تاریک ترین لحظه شب درست پیش از طلوع آفتاب است و الان می توان اظهار داشت که ما در دوران بحران شیوع ویروس کرونا در تاریک ترین نقطه قرار داریم، چونکه سویه های جهش یافته و واگیردارتر ویروس کرونا که از انگلیس و آفریقای جنوبی نشات گرفته اند، همه گیری این بیماری را شدت بخشیده اند که وضعیت را پیش از شروع واکسیناسیون جمعی بدتر کرده اند. امروز هم که خبر از شناسایی یک سویه جدید در ژاپن نگرانی ها را بیش از پیش کرده است.
اما با نگاهی به تعدادی از واکسن های جدید تولید شده برای مقابله با بیماری کووید-۱۹ می توان به طلوع قریب الوقوع آفتاب امیدوار بود. این واکسن ها که از تکنولوژی جدید mRNA بهره می برند، نه فقط نخستین بارقه های امید را برای ماه های آتی زنده کرده اند، بلکه با امکان پیش گیری از مبتلاشدن به بیماریهای دیگر همچون انواع سرطان، نور امید را برای سال ها و دهه های آینده برای ما به ارمغان آورده اند.
پژوهشگران می گویند، بنظر می رسد می توان از همان اسلحه هایی که برای شکست کووید-۱۹ استفاده خواهیم کرد، برای بیماریهای دیگر همچون سرطان که سالانه ۱۰ میلیون نفر را در جهان به کام مرگ می کشد، بهره برد.
امیدوارکننده ترین واکسن های کووید-۱۹ از نوکلئیک اسیدهایی به نام آران ای پیام رسان یا mRNA استفاده می نمایند. واکسن شرکت آلمانی BioNTech و شریک آمریکایی آن Pfizer با بهره بردن از همین روش تهیه شده است. همین طور واکسن شرکت آمریکایی Moderna از فناوری MRNA استفاده می نماید. ضمن اینکه واکسن دیگری از جانب شرکت آلمانی CureVac فرا می رسد که آن هم مبتنی بر همین فناوری است.
واکسن های معمولی حاوی ویروس های غیرفعال یا ضعیفی هستند که اگر به بدن تزریق شوند، پاسخ و واکنش ایمنی را تحریک می کنند که بعداً می تواند از بدن در مقابل پاتوژن زنده محافظت کند. اما روند ساخت چنین واکسن هایی به مواد شیمیایی مختلف و کشت سلولی نیاز دارد که زمان بر است و همین طور احتمال آلودگی به بیماری در افراد وجود دارد.
واکسن های mRNA این مشکلات را ندارند. آنها به بدن دستور می دهند پروتئین های مهاجم بوجود آورد. در مورد واکسن کرونا، پروتئین هایی تولید می شوند که دور RNA ویروس کرونا می پیچند. سپس سیستم ایمنی بدن این آنتی ژن ها را در خود جای می دهد و برای روزی تمرین می کند که پروتئین های مشابه با ویروس کرونا نمایان شوند.
یک مزیت بزرگتر نیز در روش mRNA نهفته است. این روش می تواند به سلول های ما بگوید که هر پروتئین مورد نظر را بسازند که علاوه بر کووید-۱۹ شامل آنتی ژن های خیلی از بیماریهای دیگر است.
mRNA در عملکرد روزمره خود از "خویشاوند مولکولی" خود یعنی دی ان ای موجود در هسته سلول ما دستورالعمل می گیرد. بخش هایی از ژنوم کپی می شوند که mRNA آنها را به سیتوپلاسم منتقل می کند، جایی که کارخانه های کوچک سلولی به نام ریبوزوم از این اطلاعات برای تولید پروتئین استفاده می نمایند.
شرکت های "بیونتک" و "مدرنا" در این پروسه میانبر به وجود آورده اند، چونکه مرحله پر شدن هسته با دی ان ای را دور زده اند. در عوض، آنها ابتدا می فهمند که چه پروتئینی می خواهند. بعنوان مثال، یک سنبله روی بدنه ویروس، سپس آنها توالی اسیدهای آمینه سازنده این پروتئین را بررسی می کنند. آنها همه این رهنمودهای دقیق را از mRNA می گیرند.
این روند می تواند نسبتاً سریع باشد، بنا بر این ساخت واکسن ها کمتر از یک سال طول کشیده است که قبل از این سرعت غیر قابل تصوری بود. این روش از نظر ژنتیکی نیز ایمن است، چونکه mRNA نمی تواند به هسته برگردد و بطور تصادفی ژن ها را در دی ان ای ما قرار دهد.
پژوهشگران از دهه ۱۹۷۰ به این نتیجه رسیده اند که می توان از این روش برای مبارزه با انواع بیماریها استفاده نمود. اما طبق معمول در دنیای علم، برای رفع همه مشکلاتی که بر سر راه وجود دارد به مقدار زیادی پول، زمان و صبر نیاز است. البته این روش بعد از یک دهه پیگیری با اشتیاق، در دهه ۱۹۹۰ حدودا کنار گذاشته شد. مانع اصلی این بود که تزریق mRNA به حیوانات اغلب موجب ایجاد التهابات کشنده می شد.
"کاتالین کاریکو" بانوی دانشمند مجارستانی که در دهه ۱۹۸۰ به آمریکا مهاجرت کرد، قهرمانانه تمام حرفه خودرا فارغ از فراز و نشیب هایش به mRNA اختصاص داد. وی در دهه ۱۹۹۰ بودجه مطالعاتی خودرا از دست داد، تنزل مقام پیدا کرد، حقوقش قطع شد و مصائب دیگری را نیز متحمل شد. اما او بی خیال نشد و در صورتیکه خودش نیز با سرطان مبارزه می کرد به موفقیت مهمی دراین زمینه دست یافت.
وی و همکارش در دهه ۲۰۰۰ دریافتند که با تعویض "یوریدین" که یکی از بخش های mRNA است می توان از ایجاد التهاب جلوگیری کرد و موش ها بعد از این کشف زنده ماندند.
مطالعه وی توسط "دریک روسی" دانشمند دانشگاه "استنفورد" که بعدها شرکت "مدرنا" را تاسیس کرد، خوانده شد. این مطالعه همین طور مورد توجه "اوغور شاهین" و "اوزلم تورسی" دو متخصص سرطان که زن و شوهر و بنیان گذاران شرکت "بیون تک" هستند، قرار گرفت. آنها به فناوری "کاریکو" مجوز دادند و او را استخدام کردند. آنها از همان ابتدا بیشتر مشتاق درمان سرطان بودند، اما پاندمی کرونا سبب شد ابتدا و به شکل اضطراری آنرا برای ساخت واکسن کووید-۱۹ به کار بگیرند.
سلاح های امروزی مقابل سرطان روزی بدوی به نظر می رسیدند. قبلا برای از بین بردن یک تومور بدخیم سرطانی از اشعه یا مواد شیمیایی برای فشرده کردن آن استفاده می شد که به خیلی از بافت های دیگر بدن لطمه می رساند.
"شاهین" و "تورسی" دریافتند که روش بهتر برای مبارزه با سرطان، درمان هر تومور به شکل ژنتیکی منحصر به فرد و آموزش سیستم ایمنی بدن بیماران در مقابل این دشمن خاص است. کاری که توسط mRNA انجام می شود. آنتی ژن را پیدا می کنید، اثر انگشت آنرا می گیرید، دستورالعمل های سلولی را برای هدف قرار دادن مقصر مهندسی معکوس می کنید و اجازه می دهید بدن بقیه کارها را انجام دهد.
اگر نگاهی به آزمایشگاه های شرکت های "مدرنا" و "بیونتک" بیاندازیم، می بینیم که آزمایشات آنها شامل آزمایشات دارویی برای درمان سرطان های پستان، پروستات، پوست، لوزالمعده، مغز، ریه و سایر بافت ها و همین طور واکسن هایی مقابل همه چیز از آنفلوانزا گرفته تا زیکا و هاری است که چشم انداز خوبی برای این تکنولوژی جدید بنظر می رسد.
مسلماً پیشرفت این فناوری کند بوده است. قسمتی از توضیحاتی که "شاهین" و "تورسی" ارائه می دهند این است که سرمایه گذاران در این بخش باید سرمایه زیادی اختصاص دهند و سپس بیش از یک دهه منتظر بمانند تا ابتدا آزمایشات نتیجه بخش شود و سپس برای تأییدیه های نظارتی اقدام گردد.
در گذشته تعداد کمی از افراد دارای چنین روحیه ای بودند، اما حالا بحران شیوع ویروس کرونا شرایط را تغییر داده و تمام این فرآیندها را تسریع کرده است. این بیماری همه گیر منجر به ساخت نخستین واکسن mRNA و اثبات قطعی مفهوم آن شده است.
هم اکنون در مورد اختصاص جایزه نوبل به "کاریکو" صحبت هایی مطرح گردیده است. از این پس فناوری mRNA برای دریافت بودجه، توجه و اشتیاق از جانب سرمایه گذاران، قانونگذاران و سیاست گذاران مشکلی نخواهد داشت. این بدان معنا نیست که همه چیز تمام شده است، بلکه در این دوران تاریکی می توان بارقه امید را دید.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب