توسط تلسكوپ فضایی تس ثبت شد
لحظه بلعیدن یك ستاره توسط یك سیاه چاله
به گزارش شاه بلاگ تلسكوپ فضایی ˮتسˮ متعلق به ناسا اخیرا یك سیاه چاله را رصد كرده است كه در حال بلعیدن یك ستاره دوردست است.
به گزارش شاه بلاگ به نقل از ایسنا و به نقل از گیزمگ، ماهواره "تس"(TESS) كه یك تلسكوپ فضایی است یك سیاه چاله غول پیكر را رصد كرده است كه در حال فروپاشی و بلعیدن یك ستاره در یك كهكشان دور دست است.
این اتفاق فوق العاده نادر با نام "ASASSN-۱۹bt" در كهكشان "۲MASX J۰۷۰۰۱۱۳۷-۶۶۰۲۲۵۱" در صورت فلكی ماهی پرنده(Volans) واقع در فاصله ۳۷۵ میلیون سال نوری از زمین شكار شده است، جایی كه یك سیاه چاله با جرم ۶ میلیون برابر جرم خورشید ستاره ای به اندازه خورشید خودمان را فرو می بلعد.
برخی از مناطق جهان هستی می توانند مكان های بسیار عجیبی باشند كه با وقایع فوق العاده انرژی بالا مانند كوازار(نواختر)، ابرنواختر و انفجار پرتوهای گاما شناخته می شوند. خوشبختانه خیلی از این وقایع دراماتیك و مخرب، كوتاه مدت و نادرتر از سایرین هستند.
بعنوان مثال یك ابرنواختر امكان دارد به اندازه انفجار كل یك كهكشان انرژی ایجاد كند، اما فقط یك رویداد كوتاه مدت است كه تقریباً در یك كهكشان به اندازه كهكشان راه شیری حدودا هر قرن یك مرتبه اتفاق می افتد.
برای مقایسه باید اظهار داشت كه "ASASSN-۱۹bt" رویدادی است كه بسیار نادرتر از ابرنواختر است و هر ۱۰ هزار تا ۱۰۰ هزار سال اتفاق می افتد.
اتفاقی كه در "ASASSN-۱۹bt" افتاده این است كه یك ستاره به اندازه خورشید ما آن قدر به سیاه چاله غول پیكر نزدیك شده است كه وارد حریمی شده كه ستاره شناسان آنرا حد "روشه"(Roche) می نامند. این حریمی است كه یك جسم آسمانی مانند ماه در معرض نیروهای جزر و مدی جسم بزرگتر از خود مانند زمین قرار می گیرد.
حد "روشه" به كمترین فاصله بین یك قمر (كه فاقد استقامت كششی است، یعنی تنها به واسطه نیروی گرانش خودش منسجم مانده) و یك جسم سماوی دیگر گفته می شود كه باعث فروپاشی قمر نگردد. فروپاشی قمر به دلیل نیروی كشندی حاصل از جسم سماوی دوم و بیشتر شدن آن از جاذبه خود قمر رخ می دهد.
این پدیده امكان دارد منشأ تشكیل حلقه های زحل یا آنچه مانع از تبدیل شدن آنها به قمر می شود، باشد و همان چیزی است كه "ASASSN-۱۹bt" را تولید كرده است.
ماهواره "تس" طی یك دوره ۴۱ روزه نور را از نزدیك سیاه چاله به صورت پیوسته و با رشد آهسته رصد كرد تا زمانی كه ستاره آغاز به فروپاشی در یك دیسك در سیاه چاله كرد كه نشان می داد این اتفاق یك نمونه از اختلال جزر و مدی است و نه یك ابرنواختر یا انفجار یك هسته كهكشانی.
به قول ناسا "ASASSN-۱۹bt" از این نظر عجیب بود كه دمای آن طی چند روز از ۷۱۵۰۰ درجه فارنهایت به میزان ۵۰ درصد تا ۳۵۵۰۰ درجه فارنهایت (۴۰ هزار درجه سانتی گراد به ۲۰ هزار درجه سانتی گراد) كاهش پیدا كرد.
در عین حال، سطح انتشار اشعه ایكس به صورت معمول برای چنین رویدادی پایین است، احتمالاً به علت اینكه این اشعه توسط بقایای ستاره جذب می شود.
باآنكه كه تلسكوپ "تس" نقش مهمی در جمع آوری نخستین داده ها در مورد چنین رویدادی ایفا كرد، اما منبع كشف این اتفاق نبود و می توان گفت كشف آن شانسی بود.
"تس" بعنوان بخشی از مأموریت اصلی شكار سیاره های فراخورشیدی خود، ۲۷ روز را صرف اسكن بخش های زیادی از فضا كرد و در این بین به "ASASSN-۱۹bt" برخورد.
متأسفانه مدار "تس" فقط به آن اجازه می دهد كه داده های خویش را هر دو هفته یك مرتبه به زمین منتقل كند و بعد از آن باید تحلیل های گسترده ای روی آنها در زمین صورت گیرد.
"ASASSN-۱۹bt" برای نخستین بار توسط برنامه نقشه اتوماتیك All-Sky متشكل از یك شبكه از سراسر جهان با ۲۰ تلسكوپ رباتیك مشاهده شد و سپس توسط رصدخانه های زمینی، تلسكوپ پرتوی گاما سوئیفت ناسا و تلسكوپ پرتوی ایكس XMM-Newton متعلق به آژانس فضایی اروپا با دقت بیشتری بررسی گردید.
با این وجود این داده های تلسكوپ فضایی "تس" بود كه واقعه را از همان آغاز و مدت ها پیش از اینكه برای سایر تلسكوپ ها قابل مشاهده باشد، نشان داد.
"پدی بوید" دانشمند پروژه "تس" می گوید: برای "تس" فوق العاده است كه "ASASSN-۱۹bt" را از همان آغاز مشاهده كرد و در منطقه رصدی مداومی قرار داشت كه می توانست به مدت طولانی آنرا تماشا كند. همكاریهای آینده ما با رصدخانه های سراسر جهان و تلسكوپ های حاضر در مدار به ما كمك می نماید تا حتی در مورد رویدادهای مختلف و انفجارهایی كه كیهان را روشن می كنند، اطلاعات بیشتری كسب نماییم.
این تحقیق در مجله Astrophysical Journal انتشار یافته است.
منبع: شاه بلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب