در پژوهش محققان دانشگاه تهران بررسی شد؛
اثر تغییرات اقلیم بر پشتیبانی از حق اختراع در عرصه صنعت آب
شاه بلاگ: طبق بررسی های دانشیار حقوق خصوصی دانشگاه تهران، تغییر اقلیم باید به عنوان عاملی در قوانین حق اختراع در نظر گرفته شود.
به گزارش شاه بلاگ به نقل از دانشگاه تهران، دکتر زهرا شاکری دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در پژوهش اخیر خود به مطالعه تحلیلی-توصیفی اثر تغییر اقلیم بر اعطا و پشتیبانی از حق اختراع در حوزه صنعت آب پرداخته است.
دکتر شاکری درباره ی اهمیت اختراعات در حوزه صنعت آب اظهار داشت: یکی از مهم ترین گام ها برای مقابله با بحران آب ناشی از تغییر اقلیم، نوآوری در ساخت ابزارهایی با هدف افزایش بهره وری، کاهش اتلاف و بهبود ذخیره سازی آب است. پمپ ها و شیرهای هوشمندی برای بهینه سازی مصرف و کمک به سازگاری با محدودیت های آب، انواع خاصی از مواد شیمیایی برای کاهش تبخیر آب سدها زیر تابش شدید آفتاب، محصولات برپایه فناوری نانو برای بهبود کارایی تصفیه و استفاده مجدد از آب، و لوله هایی با مقاومت بالا برای کاستن احتمال نشتی از شبکه های آب، نمونه هایی از این اختراعات هستند.
عضو گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران درباره ی ضرورت لحاظ کردن مسأله تغییر اقلیم در قانون ثبت اختراع، اظهار داشت: با عنایت به اهمیت بحران آب، پشتیبانی از اختراع و تولید چنین ابزارهایی از اولویت های سیاستگذاران اجتماعی و اقتصادی می باشد. اما این حمایت مستلزم برنامه ریزی کلان و تدوین راهبردهای ملی و حتی بین المللی، همچون پی ریزی نظام حقوقی پشتیبانی از اختراعات با لحاظ اقتضائات ناشی از تغییر اقلیم خواهد بود. اما تا حالا اثرات تغییر اقلیم در اعطای حق اختراع به اظهارنامه های مطرح در صنعت آب لحاظ نشده است. برای نمونه، اختراعی که سبب تولید و انتشار گازهای گلخانه ای و تشدید اثرات زیان بار تغییرات اقلیمی در جهان می شود، امکان دارد فقط به علت جدید بودن، پذیرفته و ثبت گردد.
معاون پژوهش و فناوری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران درباره ی پژوهش تازه اش توضیح داد: «این مطالعه، به ابعادی از حکمرانی آینده در مقابل تغییرات اقلیمی مؤثر بر صنعت آب می پردازد. ابتدا بر اساس روش میدانی-کتابخانه ای، اثرات تغییر اقلیم بر اعطا و پشتیبانی از حق اختراعات در ارتباط با صنعت آب تحلیل شده و سپس بعنوان مطالعه موردی، وضعیت ثبت ۲۰۷۱ اختراع در رابطه با صنعت آب در ایران از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۳ میلادی مورد بررسی قرار گرفته است.
وی درباره ی نتایج این بررسی توضیح داد: بر مبنای یافته ها، ضروری است در مورد اختراعاتی که تغییرات اقلیمی را تشدید می کنند (۲۹ درصد از اختراعات مورد بررسی) سختگیری قانونی اعمال شود و از اختراعاتی که با اثرات تغییر اقلیم بر صنعت آب سازگار هستند (۷۱ درصد از اختراعات مورد بررسی)، حمایت لازم انجام گیرد. به عبارت دیگر، می بایست اختراعاتی که به سازگاری تامین، توزیع، تصفیه، ذخیره و مصرف آب با اثرات تغییر اقلیم کمک می کنند و فزاینده گاز گلخانه ای نیستند، مورد حمایت حقوقی قرار گیرند و در مقابل، اختراعاتی که اثرات منفی تغییر اقلیم را تشدید می کنند مشمول سختگیری و حداقل حمایت شوند.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران اضافه کرد: صدور مجوزهای الزامی استفاده از اختراعات و توسل به استثنائات وارد بر حق اختراع، به جوامع کمک می نماید تا از اختراعاتی که بر کاهش اثرات ناشی از تغییرات اقلیمی مؤثر هستند، بهره مند شوند. علاوه بر این، ضروری است اداره های ثبت اختراع، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم را همراه با مرحله بررسی نوآوری و کاربرد صنعتی انجام دهند. در این حوزه، معیار آزمون سه گام مطابق با ماده ۳۱ موافقت نامه جنبه های تجاری حقوق مالکیت فکری (تریپس) می تواند برای تفسیر دولت ها نسبت به تغییر اقلیم بعنوان یک موضوع منافع عمومی به کار رود.
مدیر مجله مطالعات حقوق تطبیقی دانشگاه تهران در انتها اظهار داشت: بر طبق یافته های این پژوهش، پیشنهاد می شود قانونگذاران ملی، تغییرات اقلیمی را در تدوین قوانین حق اختراع در نظر بگیرند. همچنین، دفاتر ثبت اختراع با آموزش ارزیابان خود، توجه آنها را به ابعاد تغییرات اقلیمی هر اختراع جلب کنند و راه را برای گرفتن حق اختراعی که نتایج منفی تغییرات اقلیمی را می کاهد هموار کنند.
نتایج این پژوهش که با همکاری عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و دکتر حسین شاکری از دانشگاه شهیدبهشتی تهران انجام شده است، اخیرا از طرف انجمن بین المللی آب در نشریه انگلیسی زبان «آب و تغییر اقلیم» انتشار یافته و از راه پیوند زیر دست یافتنی است:
Analysis of impacts of climate change on the grant and protection of patents related to the water industry
منبع: شاه بلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب