پایان فصل طوفان های عظیم در مریخ
شاه بلاگ: به گزارش شاه بلاگ، طوفان گرد و غبار عظیمی که فرودگر ناسا را تهدید می کرد سرانجام درحال محو شدن است.
به گزارش شاه بلاگ به نقل از ایسنا و به نقل از اسپیس، اواخر ماه سپتامبر، مدارگرد شناسایی مریخ ناسا زنگ خطر را برای مأموریت های ساکن در سیاره سرخ به صدا درآورد. زنگ خطری که نشان می داد طوفان گرد و غباری درحال وقوع است. چنین طوفان هایی در بین مأموریت های سطح مریخ شهرت خوبی ندارند، چونکه طوفانی که در سرتاسر سیاره می چرخید در سال ۲۰۱۸ به مأموریت مریخ نورد فرصت(Opportunity) که با انرژی خورشیدی کار می کرد، تمام کرد. ناسا حالا یک ربات دیگر روی سطح این سیاره دارد که نگران آن است. فرودگر اینسایت هم با انرژی خورشیدی کار می کند. طوفان برای چند هفته، اینسایت را به حال خود رها کرد، اما در اوایل ماه اکتبر، گرد و غبار آسمان بالای آنرا تیره و تار کرد و مسئولین مأموریت این کاوشگر نگران بودند که مأموریت آنها به صورت ناگهانی به اتمام برسد.
کلر نیومن(Claire Newman)، دانشمند جوی از تحقیقات "Aeolis" که روی مشاهدات آب و هوا بر سطح مریخ کار می کند به اسپیس گفته است: باآنکه پایان مأموریت اینسایت نزدیک است، اما این فرودگر درحال تجربه کردن بدترین طوفان است و گرد و غبار از آسمان آغاز به ریزش کرده است.
نیومن اظهار داشت که دانشمندان هنوز درحال کار برای درک تفاوت های ظریف آب و هوای سیاره سرخ و بخصوص طوفان های گرد و غبار آن هستند. طوفان های گرد و غبار محلی کوچک می توانند در تمام طول سال رخ دهند، اما طوفان های بزرگتر با پایان تابستان در نیمکره جنوبی رایج می شوند، ازاین رو طوفانی مانند آنچه که اینسایت را تهدید می کند فراتر از حد معمول نیست.
نیومن می گوید: این نوعی از رویداد است که ما اغلب در این زمان از سال می بینیم. ما امیدوار بودیم که محدود به یک منطقه باشد. بنظر می رسد در نوع خود، نسبتاً بزرگ است.
طوفان ها از یک ریتم فصلی پیروی می کنند، چونکه آنها از عدم تعادل گرمایی که گرد و غبار را از سطح بلند کرده و وارد جو نازک مریخ می کند، نشات می گیرند. در جو، یک چرخه معیوب شروع می شود.
نیومن می گوید: شما گرد و غبار را بالا می برید، گرد و غبار گرم می شوند، این مورد شیب دما را می کاهد، ازاین رو به صورت محلی وزش بادهای قوی تر شروع می شود که خود، گرد و غبار بیشتری را به هوا بلند می کنند.
مدارگردها می توانند طوفان های درحال ظهور را در تصاویر و داده های ثبت شده از دما تشخیص دهند، در حالیکه مأموریت های روی سطح سیاره می توانند طوفان ها، حتی طوفان های دوردست را هم شناسایی کنند، چونکه گرد و غبار سبب می شود که فشار چرخه روزانه معمول مریخ چشمگیرتر شود. بعنوان مثال، مریخ نورد استقامت، این تغییرات فشار را در ایام اولیه طوفان، حتی بدون این که غباری در آسمان بالای دهانه جیزرو(Jezero) باشد، شناسایی کرد.
این طوفان با یک طوفان جهانی که جو سراسر سیاره را از شرق تا غرب پر از غبار می کند، متفاوت می باشد. این طوفان ها می توانند هر چند سال یک مرتبه شکل بگیرند، چونکه در مریخ، متوقف کردن چرخه ای که سبب ایجاد گرد و غبار در جو مریخ می شود، دشوار است.
نیومن می گوید: شما یک طوفان گرد و غبار در مقیاس جهانی روی زمین نمی بینید، و این تا حدی به این علت است که جو غلیظ به شکلی مانع از این اتفاق می شود. علاوه بر آن زمین اقیانوس ها را دارد، آب و بارندگی دارد و این موارد سبب می شوند که گرد و غبار از جو بیرون برود، در حالیکه در مریخ، هیچ چیزی برای کاهش سرعت گرد و غبار وجود ندارد.
باآنکه طوفان اخیر یک رویداد بزرگ منطقه ای بود، اما نتوانست کل سیاره را در بر بگیرد. علت آن امکان دارد این باشد که به صورت کلی، در این زمان از سال، بادهای سطحی در مریخ از سمت شمال می وزد و این طوفان از جنوب شروع شد. بنابراین، در حالیکه جو فوقانی در نیمکره شمالی یعنی در جایی که استقامت قرار دارد، تا حدودی غبارآلود شد، خود طوفان امکان دارد برای رشد به سمت شمال تقلا کرده باشد.
نیومن می گوید: باآنکه غیر ممکن نیست اما بعید است که مریخ سال جاری شاهد طوفان گرد و غبار بزرگ دیگری باشد. او اظهار داشت: ما احتمالا به پایان فصل طوفان بزرگ گرد و غبار در مریخ نزدیک می شویم. البته در مریخ هیچگاه نمی توان گفت هیچگاه.
بعد از طوفانی که در نزدیکی محل فعالیت مریخ نورد استقامت در دهانه جیزرو رخ داد، طوفان اخیر دومین طوفان بزرگی بود که امسال زمینی در مریخ رخ می داد.
نیومن تصریح کرد که این طوفان به صورت غیرمعمولی در اوایل فصل شروع شد.
او اظهار داشت: این نخستین بار بود که ما مشاهدات دقیقی را در مکانی انجام دادیم که در آن گرد و غبار فعال در طول طوفان وجود داشت. ما در واقع در محل منبع طوفان بودیم.
پیش از این، سایر مأموریت های سطحی مریخ در مکان هایی بودند که گرد و غبار از سطح بلند می شد، و آنها قادر به مشاهده این پدیده نبودند. با این وجود، مشاهدات ژانویه استقامت کاملاً طبق برنامه پیش نرفت. بادهای طوفان به اندازه ای قوی بودند که به یکی از سنسورهای باد این مریخ نورد صدمه رساندند و اندازه گیری هایی را که استقامت می توانست انجام دهد با مشکل مواجه کردند.
خوشبختانه هنوز موارد زیادی برای دیدن وجود داشت. نیومن می گوید: زمانی که طوفان ماه ژانویه بالای سر ما رسید، شاهد افزایش قابل توجه بلند شدن گرد و غبار بودیم. ما همینطور حرکات زیادی را روی سطح مشاهده کردیم.
اینسایت به سبب اتکا به صفحات خورشیدی در مقابل طوفان های گرد و غبار صدمه پذیر است، اما مریخ نوردهای هسته ای کنجکاوی و استقامت از دانستن این که طوفانی درحال نزدیک شدن است، سود می برند.
برای مثال، دانشمندان می توانند فعالیتهایی را پیش ببرند که قبل از رسیدن طوفان آسان تر است، یا فعالیتهایی را که امکان دارد در بادهای شدید خطرناک تر باشند، به تاخیر بیندازند. و البته، آنها می توانند مشاهدات اضافی خود از طوفان را برنامه ریزی کنند.
مشاهدات آب و هوا، بخصوص در سطح، برای دانشمندانی که تلاش می کنند مدلهای دقیق تری از طوفان های گرد و غبار عرضه کنند، بسیار اهمیت دارد.
نیومن می گوید: هیچ مدلی که بتواند چرخه زندگی یک طوفان گرد و غبار در مریخ را به خوبی شبیه سازی کند، وجود نخواهد داشت مگر این که دانشمندان آنها را با افزودن داده های خیلی از مشخصه های خاص بهبود بخشند. همه مدلها در مقطعی از زمان با حقیقت فاصله دارند.
این مدلها برای کاری که او و دیگر دانشمندان جوی انجام می دهند، حیاتی هستند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب